de gemeene man gebruijct de blinde, ende waerseggers voor doctoors, wiens raet
The common man uses the blind, and-the fortune-tellers for [=as] doctors, whose advise

Zij doen en volgen, 't sij met offeren op 't geberghte, aen rivieren, Clippen en rutsen
they do and follow, it be with sacrifices on th' mountain, to rivers, cliffs and rocks

ofte in afgoden huijsen, den duijvel om raet te vragen, die laetste wort nu
or in idolatrous houses, the devil for advise to ask, that last is now

soo niet meer gebruijckt, alsoo des Co: int Jaer 1662: deselve altemael
in-this-way not longer used, since the king in-the year 1662 the-same all

heeft laten afbreeken, ende vernielen
has had broken-down, and-the destroy
 
 

De maten ellen, en gewichten, soo veel 't land ende de coopluij aangaet, sijn door 't
The measurements ells <yards [old measurements]>, and weights, as much th' country and the merchants concerns, are through th'

geheele land eguael, maer onder de gemeene man, en slechte schaohers
whole country equal, but under the common man, and simple <bad> hagglers <bums> [slecht was used in the 17th century as simple and good, but schaohers "bums", suggests the opposite]

wort met deselve veel valsheijt gepleeght, den uijtgever gemeenlijck te
is with the-same a-lot-of forgery committed, the issuer generally too

licht ende te cleijn, den ontfanger te swaer, en te groot bevonden, ende
light and-the too small, the receiver too heavy, and-too big found, and-the

hoewel dat daer bij veel gouverneurs goede opsicht op wort genomen
though that there by many governors good inspection upon is taken

kunnen 't selve egter niet afbrengen, door dien ijder sijn eijgen maet ende
can th' same however not deterred <put off>, [door dien =] because each his own measurement and-the

gewicht gebruijct, eenige munte Is bij haer onbekent, dan kassies, die allen
weights uses, any coin is with her unknown, than kassies, which all

op de grensen van China gangbaer sijn, 't silver geven sij bij 't gewichten
on the borders of China accepted are, th' silver give they while th' weighing

uijt, sijn groote en cleijne stucken, gelijck het schuijt silver in Iapan
out, are big and small pieces, like the tael [? schuijt = ship][of] silver in Iapan
 
 

 Het vee ende 't gevogelte datter Is, sijn dese, paerden, koebeesten, stieren, die daer weijnig
The cattle and-the th' fowl that-there is, are these, horses, cow-animals, bulls, which there few

gesneden worden, sijnder met meenighte, d' lantman gebruicken d' koebeesten
neutered are, are-there with many, th' land-man uses th' cow-animals

en stieren, om 't land te ploegen, den reijsende ende Coopman de paerden
and bulls, to th' land to plow, the traveler and-the merchant the horse

om haer goet te voeren, tijgers sijnder mede veel, waar van de vellen
to her goods to transport, tigers are-there also many, where of the hides

nae China en Iapan gevoert worden, beere, harten, wilde en tamme
to China and Iapan transported are, bears, deer, wild [+ pig = boar] and tame

verckens, honden vossen, katten ende meer ander gedierte, veel slangen
pigs, dogs foxes, cats and-the more other animals, many snakes

ende feneijnig gedierte, swanen, gansen, entvogels, hoenders, oijevaers
and-the venomous animals [=vermin, pests], swans, geese, duck-birds, poultry, storks

Rijgers, kraenvogels, Arenden, valcken, achtkers, craeijen, koekoecken
herons, crane-birds, eagles, falcons, magpies, crows, cuckoos,

duijven snippen fesanten, leeuwercken, vincken, lijsters, kievitten en
pigeons, snipes, pheasants, larks, finches, thrushes, lapwings and

kuijcken dieven, met meer ander gevogelte, dog alles in overvloet
[kuijcken dieven =chicks thiefs = ] harriers, with many other kind-of-birds, though all in abundance
 
 
 
 

Soo veel haer spraeck schrijven, en reekenen belangt, haer spraeck is alle andere
As much her speech writing, and calculating concerns, her speech is all other

spraken different, Is seer moeijlijck te leeren, doordien sij een dingh
speeches different, is very hard to learn, because they a thing

op verschillende maniere noemen, spreeken seer prompt ende langsaem voornamelijck,
in different ways name, speak very speedy and slowly mainly,

onder d' grooten ende geleerde, schrijven op drie derlij maniere, teerste
amongst th' great and-the scholars, write at three [of] her ways, th' first

ofte principaelste Is gelijck dat van de Chineese, ende Iapanders, op dese
or most-important-one is equal [to] that of the Chineese, and-the Iapanders, on this

wijse worden alle hare boecken gedruct, ende geschreven, 't land ende de overheijt
way are all her books printed, and-the written, th' country and-the the government

rakende geschreven tweede, Is seer, vast, gelijck 't loopent int vaderlant
touching [= concerning] written second, is very, firm, like th' running [= hand writing] in-the fatherland

wort veel bij d' grooten ende d' gouverneurs gebruijct, om vonisse in, ende
is much by th' great and-the th' governors used, to verdict <judgments> in, and-the

opostille op requeste te stellen, mitsgaders brieven, aan malcanderen te
[opostille should be opstelle, public anouncements] on request to deliver, as-well-as letters, to each-other to

schrijven, alsoo de gemeene man niet wel lesen can, het derde ofte en
write, so the common man not well reading can, the third or and

slechtste wort vande vrouwen ende gemeene man geschreven Is seer licht
simple is by the-women and-the common man written is very easy

voor haer te leeren, doch connen daardoor alle dingen ende noijt gehoorde
for her to learn, however can therefore all things and-the never heard

seer licht ende beter als met 't voorgaende schrijven, dit geschiet
very easy and-the better as with th' previous [mentioned] writing, this happens

alles met penselen, seer vaerdigh en rat, sij hebben veel geschreven
all with brushes, very skillful and fast, they have much written
 

back menu next page
transcription with pictures same page transcription plain text