de gemeene man gebruijct de blinde, ende waerseggers voor doctoors,
wiens raet The common man uses the blind, and-the fortune-tellers for [=as] doctors, whose advise Zij doen en volgen, 't sij met offeren op 't geberghte, aen rivieren,
Clippen en rutsen ofte in afgoden huijsen, den duijvel om raet te vragen,
die laetste wort nu soo niet meer gebruijckt, alsoo des Co: int Jaer 1662: deselve altemael heeft laten afbreeken, ende vernielen De maten ellen, en gewichten, soo veel 't land ende de coopluij aangaet,
sijn door 't geheele land eguael, maer onder de gemeene man, en slechte schaohers wort met deselve veel valsheijt gepleeght, den uijtgever gemeenlijck
te licht ende te cleijn, den ontfanger te swaer, en te groot bevonden,
ende hoewel dat daer bij veel gouverneurs goede opsicht op wort genomen kunnen 't selve egter niet afbrengen, door dien ijder sijn eijgen
maet ende gewicht gebruijct, eenige munte Is bij haer onbekent, dan kassies,
die allen op de grensen van China gangbaer sijn, 't silver
geven sij bij 't gewichten uijt, sijn groote en cleijne stucken, gelijck het schuijt silver
in Iapan Het vee ende 't gevogelte datter Is, sijn
dese, paerden, koebeesten,
stieren, die daer weijnig gesneden worden, sijnder met meenighte, d' lantman gebruicken d'
koebeesten en stieren, om 't land te ploegen, den reijsende ende Coopman de
paerden om haer goet te voeren, tijgers sijnder mede
veel, waar van de vellen nae China en Iapan gevoert
worden, beere, harten, wilde en tamme verckens, honden vossen, katten ende meer ander gedierte, veel slangen ende feneijnig gedierte, swanen, gansen, entvogels, hoenders, oijevaers Rijgers, kraenvogels, Arenden, valcken, achtkers, craeijen, koekoecken duijven snippen fesanten, leeuwercken, vincken, lijsters, kievitten
en kuijcken dieven, met meer ander gevogelte, dog alles in overvloet Soo veel haer spraeck schrijven, en reekenen
belangt, haer spraeck is alle andere spraken different, Is seer moeijlijck te leeren, doordien sij een
dingh op verschillende maniere noemen, spreeken seer prompt ende langsaem
voornamelijck, onder d' grooten ende geleerde, schrijven op drie derlij maniere,
teerste ofte principaelste Is gelijck dat van de Chineese, ende Iapanders,
op dese wijse worden alle hare boecken gedruct, ende
geschreven, 't land ende de overheijt rakende geschreven tweede, Is seer, vast, gelijck 't loopent int
vaderlant wort veel bij d' grooten ende d' gouverneurs gebruijct, om vonisse
in, ende opostille op requeste te stellen, mitsgaders brieven, aan malcanderen
te schrijven, alsoo de gemeene man niet wel lesen can, het derde ofte
en slechtste wort vande vrouwen ende gemeene man geschreven Is seer
licht voor haer te leeren, doch connen daardoor alle dingen ende noijt
gehoorde seer licht ende beter als met 't voorgaende schrijven, dit geschiet alles met penselen, seer vaerdigh en rat, sij hebben veel geschreven
|