[ENGLISH]

.... Dieshalven schrijven de Sinesen dat, toen Taiçungus, Keyser van de stam Tanga sijn heir naer Corea wilde voeren, hy genoodtsaeckt was een brugh, oft eer een dijck van twee hondert stadien te maken. Dat is die van Yalo, daer af ick dickwijls gesproken heb.

't Hangend eyland
Corea
oft Chaosien

't GErucht is by de volcken van Europa verscheyden en twijffelachtigh, te weten, oft Corea een eylandt, oft vast landt is. Maer ick weet seker dat het een hangendt eylandt is, en niet rondom gevaren kan worden, schoon eenigen seggen dat sy'er rondtom geseylt hebben. Dese doling spruyt hier uyt, dat sy achten 't groot eylandt Fungma, aen de zuydsijde van Corea gelegen, Corea te sijn. Ick een Sinesche schrijver volgende, die men, naer mijn oordeel, beter dan alle d'anderen gelooven magh, maeckt Corea vast landt met Niuche in Tartarien, en een hangent eyland heel op de selve wijse, gelijck het van de Sinesche Aerdbeschreijvers afgeschildert wort, schoon sy niet Corea, maer Chaosien heeten, Want dese naem is van de Japonners tot aen ons gekomen, daer meê sy't gemenelijck noemen. De Senesen schrijven hier af in deser voegen: naer 't noordwesten heeft het tot grenspael de vloet Yalo, en 't overige is van de zee omringt. Dit is 't gewest, het welck de Keyser Uúus, stichter van de stam Cheva, aen Kicius, bloetverwant van de Keyser uyt de stam Xanga, te leen gaf omtrent het jaer onses Heeren elf hondert en een-en-twintigh, toen de stam Xanga verdelght en uytgewischt wierdt, en dit door de doot van de booste Keyser Kisus, die, van Uúus verwonnen, sich, met het prachtigh paleys, die hy gemaeckt hadt, levendigh verbrandde; seker een bequame doot voor sijn ontucht, daer in hy schandelijck geleeft hadt, Het heeft onder de stam Cina oock de naem Leaotung gehadt. Hiaovus, van de stam Hana, dwong de koning van Corea, dat het weêr te leen moest ontfangen, en noemde het weer Chaosien. Op 't eynde van de stam Cyna, en toen de koning van de stam verwonnen, trad hy in Corea, en kreegh, met toestaen des konings van dat lant, verlof om in 't zuyderlijck deel het landtschap Civenlo te bewoonen; en dit veroorsaeckte dat de stichter van de stam Tanga den koning van Corea d'oorlogh aenseyde, en oock de hooftstadt Pingjang veroverde, na dat hy de koning Caolien verwonnen hadt, aen de welck hy echter 't koninckrijck, met voorschrijving van leen-recht weêr gaf. Maer toen 't hooft van de stam Tarminga, Hunguus genoemt, de Tartars geluckighlijck uyt Sina verdreven had, heeft de koning van Corea, die oock van de Tartars veel geleden hadt, en verdruckt was, Gesanten aen Hunguvus gesonden, om sich met hem over de verwinning te verblijden, en sich van self, gelijck een leen-heer, onder de verwinner te stellen; om welcke oorsaeck hy van de Keyser van Sina gewent is aen de leen-koningen te geven. Maer 't gene, 't welck de koning tot dese onderstelling meest bewoogh, was dat hy verstaen hadt dat de Japonners, sijn geburen, hem met oorlogh dreygden; en dieshalven verhoopte hy bystant van de Sinesen, de welcke hy oock dickwijls verkreegh. Eyndelijck waren de koningen van Corea oock gedwongen schatting aen de Japonners te betalen, doch met dese voorwaerde, dat, als d'een koning storf, d'ander, die verkosen wierdt, altijdt self naer Peking, die by de Keyser, sou trecken, oft sijn gesanten derwaerts senden, om de plicht van gehoorsaemheyt en onderstelling aen hem te bewijsen. Maer in mijn tijdt is de koning self by de de Keyser Chungchinius gekomen, en maeckte te Pecking groote vrientschap met onse vaders: by welcke gelegentheydt eenige Coreêrs, te voren de Christelijcke Godsdienst aengenomen hebbende, met het water van de heylige Doop afgewasschen sijn, onder de welcken opperste Eunuchus, oft gelubde van de koning was, de welcke, op 't begeeren van de koning, aenhield om onse vaders met sich naer Corea te voeren; maer vermidts men gebreck van arbeyders hadt, soo kon men sulcke Godtsvruchtige wenschingen niet voldoen. De Sinesche Schrijver seght, dat dese eerste koning, aen de welcke het koninckrijck te leen gegeven wierdt, een booswicht en van verkeerde aert was, geen konincklijcke seden had, en een snood en geheel duyster man, om de Sinesche wijse van spreken te volgen: in voegen, dat hy om dese oorsaeck van sijn ondersten in een beroerte gedoodt is; in welcks pleats een van sijn Oversten het Rijck innam, Ly genoemt, die oock een leen-man en ondersaet van het keyserrijck geworden is, en tot koning van 't Rijck Chaosien gestelt wierdt; het welck seder noyt achtergebleven is, En seker, de Sinesche Schrijver spreeckt hier in de suyvere waerheydt, dewijl de koningen van Corea dit noch aen de Tartarsche Keyser bewijsen, schoon sy in 't jaer sestien hondert een-en-vijftigh, in 't welck ick naer Europa gekomen ben, van de Tartars afgevallen sijn om dat sy aen hen bevolen hadden hun hair af te snijden, en op de Tartarsche wijse gekleed te gaen; 't welck een oorsaeck en begin tot een groote oorlogh was.
't Geheel hangendt eylandt Corea is in acht Landtschappen gedeelt: 't gene, dat in 't midden leght, wordt Kinki genoemt, in 't welck d'edelste stad Pingjang is, daer de koningen hun hof houden. 't Oosterlijck Landschap, eertijdts, Gueipe geheeten, wordt nu Kiangyuen genoemt. Het westerlijck Landtschap wordt Hoanchai geheeten, en wierdt weleer eygentlijck Chaosien genoemt. Ciuenlo, eerstijdts Pienhan, in 't zuyderlijck Landtschap, Kingxan, weleer Xinhan, leght naer het zuydoosten, Chungcing, voor desen Mahan, leght naer 't zuydwesten. 't Gene, dat eertijdts Caokiuli, en nu Hienking genoemt word, leght naer 't noordoosten. Maer 't gene, 't welck naer 't noordwesten leght, is Pingan genoemt.
Ick vindt geen seker en gewis getal der hooftsteden en steden, schoon 'er veel sijn, daer in vele menschen gevonden worden: want daer is een groote menighte van volck in dit Landt. Alle de steden sijn op de Sinesche wijse gebouwt en versterckt. Men vindt hier een selve gedaente van heerschappy, kleeding, tael, en wijse van schrijven, als by de Sinesen; oock de selve Godsdienst en kercken-leer, te weten de gene die de verhuysing der sielen leert. By hen is oock de selve afgodt Fe. Sy begeven sich tot de Philosophie, en sijn yverich in hun studien. Sy begraven de gene, die gestorven sijn, niet voor in 't derde jaer na hun doodt; maer sy, de Sinesche wijse volgende, leggen hun in kisten, die cierlijck, en seer dicht toegemaeckt sijn, en bewaren hen dus in huys. Ja sy bewijsen eenige dagen lang eerbiedigheydt aen hen, tot een teken van gehoorsaemheydt en danckbaerheydt, als oft sy noch niet overleden waren. Sy verschillen byna in dit eenige van de Sinesen, dat de vrouwen niet soo naeu en omsichtigh t'huys bewaert worden, ja soo, dat sy oock dickwijls in 't geselschap, en in de vergaderingen der mannen verschijnen, en dieshalven worden sy van de Sinesen voor wanschickelijck van seden uytgemaeckt. Wyders, sy verschillen oock vele van de Sinesen in't maken van huewlijcken. Yder kiest de gene, die hy wil, tot syn gemalin, en verlooft sich met der willen van weersijden, sonder byna eenige opsicht op d'ouders oft maegen te hebben. Maer by de Sinesen wordt heel anders gedaen, daer d'ouders alleen de huwelijcken maken en bevestigen, sonder kennis van de soon oft dochter; en yder soon is gehouden de gene tot sijn gemalin aen te nemen, die hem van sijn vader toegeschickt word: en de Sinesen achten dat de gene, die anders doet, wanschickelijck te werck gaet, en geven hier af dese reden: dat de dochters soo sedigh, beschaemt en kuysch behoren te wesen, dat, indien men hen vraeghde of sy wilden huwen, sy uyt sedigheyt en schaemte behoorden neen te seggen: soo seer beminnen de Sinesen d'uyterterlijcke schaemte, schoon sy anders tot alle onkuysheydt genegen en overgegeven sijn, soo het maer heymelijck geschied.
Het landt van Corea is vruchtbaer van alle dingen: het heeft overvloet van tarwe en rijs, en dit tweevoudigh, gelijck Japon; te weten de gene, die in 't water, en die in 't drooge landt gesaeyt wordt, gelijck de tarwe, de welcke aen dit koninckrijck, en aen Japon eygen en besonder is, en die oock d'anderen overtreft. Het geeft de ruymte van aerdtvruchten en koren, en verscheyde vruchten, die wy in ons Europa vinden, en voornamelijck peeren van seer goede smaeck. Men maeckt daer verscheyde slach van papier, gelijck oock in Japon, en kostelijcke penceelen van wolven-hair, die by de Sinesen en Coreërs, om te schrijven, gebruyckt worden. Men vindt nergens beter Sandaracha, oft dese Cie van gomme, die goudt-verwigh is, daer meê sy, gelijck de Japponers, alderhander huysgewaed bestrijcken en vercieren. De wortel Ginseng is hier oock overvloedigh. Hier sijn verscheyde bergen, die rijck van gout en silver sijn. Dit volck heeft echter geen handeling met d'uytheemschen. behalven de Japonners en Sinesen: sy visschen oock paerlen uyt d'oost-zee.
De Sinesen mercken niet weynigh bergen in Corea aen: d'eerste is de bergh Peyo, die, gelijck sy seggen, aen de noordsijde van 't Landschap Kingki gelegen, en seer lang en hoogh is.
De berg Vatu is aen de noordoost-sijde van de konincklijcke hoofdstadt Pingyang, op de welcke, in de tijdt van de stam Hana, de koning Ing sijn hof gehouden heeft.
Xinciao is een bergh; en Luyang is een andere bergh by Pingjang, oock naer het noordoosten, gelegen.
De bergh Hoang is in het Landschap Chungcing.
De vloet Lym in 't Landschap Kingki, bespoelt de hooftstadt, en barst westwaerts in zee uyt.
De vloet Tatung is in 't Landschap Pingan.